Chemiczno – Farmaceutyczna Spółdzielnia Pracy ESPEFA powstała w 1946 roku pod nazwą Farmaceutyczna Spółdzielnia Pracy ATOM, z inicjatywy magistrów farmacji Stanisława Szymańskiego, Aleksandra Kaszyckiego i Jana Szustowa. Zebranie założycielskie odbyło się 9 września 1946 roku w Krakowie w lokalu przy ul. Św. Jana 2, na którym 10 magistrów farmacji zadeklarowało przystąpienie do spółdzielni jako członkowie – założyciele.